Yerli Bilimkurgu Yükseliyor, Türkiye’de bilimkurgu kültürünün güçlenmesini amaçlayan bir platform ve dergi. Öykü seçkileriyle, roman tanıtımlarıyla ve her ay sanal ortamda yeni sayısını çıkaran bir dergiyle bilimkurgu yazarlarına destek oluyorlar.
Web sitelerinde epey zengin bir içerik mevcut. 2017’nin Mayıs ayından bugüne kadar çıkan 48 sayının tamamı sitede yer alıyor. Takdire şayan ve her ay çoğalan bu birikimi takip etmeyen, emin olun çok şey kaybediyor. (Buraya, henüz okumadığım sayıları okumak için kendime not bırakıyorum.)
Kendilerini şu şekilde anlatıyorlar: “Yerli Bilimkurgu Yükseliyor Grubunun amacı (YBKY), türün hayranlarını bir araya getirerek, maalesef pek çoğundan haberdar olmadığımız bilimkurgu yazarlarımızı ve görmezlikten gelinen kitaplarını gün yüzüne çıkarmak, yerli bilimkurgu kitaplarını üst raflara çıkararak, görünür kılmak ve ülkede bu türün ne kadar ciddi boyutlarda ürün verdiğini gösterebilmektir. Sayfamızda, keyifli zamanlar geçirmeniz dileğiyle…”
Fanzin Apartmanı‘ndaki röpörtajlarında ise yaptıkları işlerden şu cümlelerle bahsediyorlar: “YBKY çok şey yapıyor. Bu türe gönül vermiş insanların eserlerini önemsiyor ve onların görünür olmalarını sağlamak için elinden geleni yapıyor. Pek çok örneğini ezbere bildiğimiz yabancı eserler gibi yerli eserlerin de bilinmesi için çaba sarf ediyor. Kısa öykü yarışmaları yaparak insanların daha çok yazmalarını teşvik ediyor. Bu yarışmada kural bin kelime ile sınırlı. Konuları üyeler anketle belirliyor ve bir ay yazma süreleri oluyor. Sınırlı sayıda kelime ile öykü yazmanın önemi çok büyük. En uygun kelimelerle hikaye yazmaya çalışmak ve bununla birlikte kurguyu en ekonomik şekilde okuyucuya anlatmaya çalışmak, yazar için oldukça geliştirici bir görev üstleniyor. Emin olun çok yakın zamanda çok iyi bilimkurgu eserleri bizlerle olacak. Yarışmaları takip ederseniz ne demek istediğimizi daha iyi anlayacaksınız. … YBKY, Yerli Bilimkurgu Yükseliyor Dergisi’ni çıkarıyor. Mart ayında on birinci sayısını yayınlayacağımız dergimiz, Kayıp Rıhtım platformunun düzenlediği ankette “Yılın En İyi e-Dergisi” oldu. Bunun, bizi ne denli mutlu ettiğini tarif etmek güç. Çünkü, bütün bu anlattığımız şeyleri gönüllü yapıyoruz. Bize, kitaplarını tanıttığımız için ne kadar para ödemeliyiz diye soru soranlar bile olabiliyor. Selma Mine, Hasan Önal, Esra Uysal, Burak Fedakar, Arda Tipi, İsmail Şahin, Seyhan Yıldız Yıldırım, Ekin Ertarakçı, Ender Gökçimen… kocaman yürekleri olan bu güzel insanlar, her ay, dergimizin daha iyi olması için çaba sarf ediyorlar.”
Yukarıdaki isimler arasına Sezai Özden’i de eklemek istiyorum, çünkü bildiğim kadarıyla grubun kurucusu o. YBKY’deki emekleriyle türe verdiği katkının yanında Sentromer – Ötekiler adında bir kitabı da var.
Ayrıca web sitesinde geniş bir bilimkurgu kitap arşivi var. Listenizi, kitaplığınızı şenlendirecek bir arşiv. 1912’de yazılmış Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç‘tan, 2021’de yeni çıkan kitaplara kadar, yüzyılı aşan bir zaman aralığındaki kitapların isimleri yer alıyor.
İşin özü, Yerli Bilimkurgu Yükseliyor, az keşfedilmiş bir hazine olarak okurlarını bekliyor.
Bilimkurgu Öykü Seçkisi 2018
YBKY, bugüne dek üç adet öykü seçkisi yayınladı. Bu seçkilerin ilki 2018 yılında raflarda yer aldı. 47 yazarın katılımıyla en kapsamlı öykü seçkilerinden biri olan bu kitap, genç yaşta vefat eden çevirmen ve fizikçi Özgen Berkol Doğan‘a ithaf edildi.
❝Eski zamanlardan birinde, bilge bir adam şöyle demişti:
“Ekinlerimizin yetiştiği toprak gibi, yıldızlardan filizlenir, düşlerimiz de… Hayallerin sisli bahçesi, ölümsüz gökyüzü!”
Daha sonra astrofizikçi bir bilge de “Hepimiz aynı yıldız tozlarından varolduk; bu yüzden evrenin her tarafında varoluş birbirine benzer…” diye seslendi, insanlığa.
“Biz miyiz kurgulayan bu hayatı, yoksa hayat mı kurguluyor bizi?” diye sorgulasak da bilim hammaddesi olmadan, kurgunun hayata geçmediğini çok iyi biliyoruz.❞
Tanıtım Bülteni
2019 Kasım ayında kitabı okuduğumda şöyle ufak bir yorum yayınlamıştım: “Bu kitaptaki öyküler oldukça renkliydi. Dram ağırlıklı olanı da vardı, gerilim de, felsefi öyküler de vardı, hatta komedi de. Edebiyatımızda böyle değerli bir çalışma olduğu için gurur duyuyorum. Her kitaplıkta bulunması gereken bir derleme olduğuna inanıyorum. ‘Bilim kurgu sevmiyorum.’ diyebilirsiniz ama buradaki öykülerin bu türü sevdireceğine inanıyorum.
Öykülerin neredeyse hepsini sevdiğim için “favori” demiyorum ama aklımda en çok kalan beş öykü: Derdora Me, Hasatçılar, Asyalı Gülümseyiş, Berber Koltuğu Oyunları, Özgür Adam.”
Bilimkurgu Öykü Seçkisi 2019
41 yazarın katıldığı ikinci seçki, “bilimkurgu” sözcüğünün isim babası olan yazar Orhan Duru‘ya ithaf edildi.
❝Uzayın, ayak ucumuzdaki gizemli derinliklerine, evrenin başucumuzda parlayan karanlık köşelerine, zihnimizin ışık yılları ötedeki hücrelerine, geçmişin henüz yazılmamış, geleceğin koparılmış sayfalarına bir yolculuğa hazır mısınız?
41 yazar, 41 öykü… Zamana ve mekanda bilinmeyen dünyalar… Hoşgeldiniz ve iyi yolculuklar…❞
Tanıtım Bülteni
Orhan Duru’nun biyografisiyle başlayan kitap, yine yazarın Harita adlı öyküsüyle açılıyor. Ardından 41 yazar tarafından çok çeşitli konularda öyküler karşınıza çıkıyor. Her öykünün başında yer alan hoş çizimler, öykülerin evrenine kapılmanıza yardımcı oluyor.
YBKY’den okuduğum ilk seçkiydi, 2019 Ekim ayında şu şekilde bir yorum yayınlamıştım: “Kırktan fazla öykü için teker teker yorum yapmak çok zor. Fakat bütün öyküler için ortak olarak şunu söyleyebilirim: Doyurucu ve kaliteli. Beğenmediğim ya da belli bir seviyenin altında kalan öykü hiç olmadı. Yalnızca ‘tek okuyuşta anlayamadım, karmaşık olmuş.’ şeklinde yorumlayabileceğim birkaç öykü vardı.
Kitaptaki öykülerin her biri farklı bir dünyanın düşünü taşıdığından dolayı, hepsini çok sevdim. Bitirdikten sonra boşluğa baktım, düşündüm. Favori seçmekte zorlandım. Ancak en çok hangileri aklımda kaldı diye sorarsanız şu üç ismi söyleyebilirim: SEHA, Zaman Ayracı, Veda ya da Bir Şişe Kayısı Şarabı. Bilimkurgu sevenler, sevmeye çalışanlar, sevmese de bir parça sevme ihtimali olan tüm okurlar için bu seçkin kitabı öneriyorum!”
Bilimkurgu Öykü Seçkisi 2020
YBKY platformunun gelenekselleşen öykü seçkisinin üçüncüsü de 42 yazarın katıldığı bu kitap. Yazar Gülten Dayıoğlu‘na ithaf edilen bu kitapta önceki iki yıldan ayrı olarak iki tane de çizgi roman var.
❝Yerli Bilimkurgu Yükseliyor platformunun gelenekselleşen öykü seçkisinin üçüncüsü ile sizlerleyiz. Seçki, bu yıl 42 yazarın kaleme aldığı birbirinden güzel öyküyle hayat buluyor. Ayrıca bu yıl diğerlerinden farklı olarak seçkide iki çizgi romanımız var.
2020 Bilimkurgu Seçkisi’nin bu yılki onur konuğu, “Üç Kuşağın Yazarı” unvanlı, Sevgili Gülten Dayıoğlu! Yazarlık kariyerinin her dönemini ödüllerle taçlandıran Dayıoğlu, kendisine ithaf ettiğimiz bu seçkiyi; “Dünya Çocukların Olsa” romanının ilk bölümüyle renklendirerek bizleri onurlandırdı.
“Bilimkurgu yalnızca bir sözcük değil, geleceğin ta kendisidir.”
Tanıtım Bülteni
Bu kitap için henüz bir yorum yayınlamadım çünkü okumayı henüz bitirdim. Geçen ay başlamıştım fakat yoğun programımdan dolayı şu an bitti. Peki, o zaman yorumu şimdi yayınlayayım. Hazır, ateş!
“Bu yılki seçkide kalite istikrarı devam ediyor. Psikolojiden fütürizme, dramdan aksiyona birçok türe temas eden öykülerin arasında bu yıla özgü olarak iki çizgi öykü var: Kenan Böğürcü’den Kolordu ve Sezai Özden’den Böcek Tarlaları.
Kolordu’nun savaş olgusuna yaklaşımını çok beğendim. Böcek Tarlaları ise sürükleyiciliği ve şaşırtıcılığıyla olsun, çizimlerinin kalitesiyle olsun göz dolduruyordu – özellikle son sayfa renkli olsa duvar kağıdı yapılacak kadar çarpıcıydı.
Bu yılın öykülerinin birçoğunun toplumsal sorunlara temas etmesi de ilgimi çekti. Sağlık çalışanlarına şiddet, kadına şiddet, çevreye verdiğimiz zarar ve elbette ki pandemi süreci. Bu, bilimkurgu için yapılan ‘gerçek hayattan kopuk’ eleştirisine adeta bir cevap.
Öykülerin tamamını beğendim fakat elbette ki bazıları benim için daha çok öne çıktı. İşte favorilerim: Ekin ve Nesil, Bir Canavar Yaratmak, Mavi Fil, Mavi Tavşan, Mavi Önlük, Hayatın Matematiği, Sanık 237, K=-1.”
2021 yılı için seçki yok, çünkü dinlendirme kararı aldılar. 2022 seçkisi gümbür gümbür geliyor, alımlar devam ediyor. 2022 seçkisi çıktı!
Bilimkurgu Öykü Seçkisi 2022
48 yazarın katıldığı dördüncü seçki, Türk sineması emekçilerine ithaf edildi.
❝“İyi bilim kurgu, iyi edebiyattır. Çünkü hangi zamanda okuyor olursanız olun, size mevcut zaman, mekan ve olanaklardan ayrı bir dünya sunar ve hayal kurmanıza izin verirler.” (Theodore Sturgeon)
Bilimkurgu yazar, sanatçı ve okuyucularının buluşma zemini Yerli Bilimkurgu Yükseliyor, yeni öykü seçkisiyle bir kez daha sizlerle.
Serinin dördüncü halkası olan kitabımız bu yıl, hayal gücünün ve yaratıcılığın sınırlarında dolaşan öyküleriyle kırk sekiz yazarımızı ağırlıyor.
Yerli Bilimkurgu Yükseliyor platformu olarak bu güzel buluşmayı, sinema ve televizyonlarımızda bilim kurguya yönelerek bu alanda eserler vermiş tüm yazar, yönetmen, sanatçı ve emekçilerimize ithaf ediyoruz.❞
Tanıtım Bülteni
Bu yılki öykü seçkisi de tıpkı öncekiler gibi oldukça zengin. 46 öykü, bir çizgi roman ve (önceki seçkilerden farklı olarak ilk kez) bir şiirden oluşan bu kitapta her telden öyküler bilimkurgunun birçok alt dalına uzanıyor.
Türk sinemasının emekçilerine ithaf edilen kitap, Utku Uluer’in Türkiye’de bilimkurgu sineması hakkındaki yazısıyla açılıyor. Türkiye’de bilimkurgu sinemasının hüzünlü bir tarihi var. 1950’lerde sinemamızda ilk bilimkurgu filmi çekilmesine rağmen uzun yıllar ciddi bir gelişim yok. Kayıp filmler, boşa giden emekler, ciddiye alınmayan ve dalga geçilen filmler, nihayet 70’lerden sonra bilimkurgu-komedi türüne sıkışarak da olsa çekilen birkaç film ve 2000’lerden sonra nihayet başarılı yapımların sinema tarihinde yer alması ama gidecek çok yolumuzun olması…
Öykülere gelince, neler neler yok ki? Hisse satan yapay zekâdan, boyutlar arasında geleceğini tercihleriyle belirleyen kahramanlara… Zaman dilimleri arasında fink atanlardan, zihni resetlenerek cezalandırılan kaçakçılara… Hipnozdan uyandıran notalardan seks robotu cinayetlerine…
Gelelim favorilerime. Beni en çok duygulandıran öykü Kaplumbağanın Gözleri oldu. İki buçuk sayfacık olmasına rağmen çarpıcı bir öyküydü.
Teknik Destek, doğal diliyle çok başarılı bir mizahi öyküydü. Okurken çok güldüm. Paralel evrenlere seyahat icat edilse bile insanların kaprisleri değişmiyor.
Metaverse Çıkışı da seçtiği anlatım tekniği ve olaylarla, iyi bir robot öyküsüydü. Asimov havası aldım.
Ayrıca bu yıl ilk kez benim de bir öyküm (Madenci) seçkide yer aldı. Bundan dolayı çok mutluyum.
Yazarlara, çizerlere, düzenleyenlere, emeği geçen herkese teşekkürler. Yıl bitmeden harika bir okuma deneyimi yaşamış oldum kitap sayesinde.